Tegenwoordig kunt u veel veranderingen en toevoegingen aanbrengen op uw woning zonder daar een vergunning voor aan te vragen. In de loop van tijd zijn de regels voor vergunningsvrij bouwen versoepeld, waardoor grotere aanpassingen mogelijk zijn zonder een vergunning. Het is echter belangrijk om te weten dat vergunningsvrij bouwen zijn eigen regels en grenzen heeft waar iedereen zich aan moet voldoen. Hieronder zullen we proberen om een zo compleet mogelijk lijst te maken van alle vergunningsvrije bouwwerken in Nederland.

Wat houdt vergunningsvrij bouwen in?

Zoals de naam al zegt hebben we het bij vergunningsvrij bouwen over bouwen zonder een vergunning. De grootste voordeel daarvan is natuurlijk dat u behoorlijk veel tijd en eventueel kosten kunt besparen op de werkzaamheden. Bovendien heeft u relatief veel vrijheid wat betreft de afmetingen, materialen en kleuren. Ook hierin kunt u kosten besparen tijdens uw verbouwing. Deze vrijheid brengt echter veel verantwoordelijk met zich mee. Al het werk dat uitgevoerd wordt aan uw woning moet namelijk wel volgens de huidige normen gebeuren. Dat betekent dat vergunningsvrij bouwen ook aan het bouwbesluit moet voldoen.

Bij een normale vergunningsaanvraag beslist de gemeente of de werkzaamheden zijn toegestaan en controleert deze op het bouwbesluit. Deze verantwoordelijk ligt bij vergunningsvrij bouwen dus bij u. Het is daarom zelfs bij vergunningsvrije werkzaamheden erg belangrijk om bouwtekeningen en constructieberekeningen te laten maken of op te vragen bij de aannemer. Deze heeft u namelijk ook nodig om de toegevoegde delen van uw woning mee te verzekeren.

Wat kunt u vergunningsvrij bouwen?

Hieronder vindt u een lijst van de vergunningsvrije werkzaamheden. De beknopte beschrijvingen bevatten de belangrijkste onderdelen maar zijn niet volledig compleet. Voor een uitgebreidere uitleg van de regels kunt u de desbetreffende artikel openen.

• Vergunningsvrij aanbouw/uitbouw
  • Een aanbouw of uitbouw mag u vergunningsvrij bouwen in uw achtertuin of zijtuin. Als u wilt bouwen in uw zijtuin dan kan dit mits uw zijtuin niet aan de openbare weg ligt. Hierbij geldt dat uw aanbouw minstens 1 meter achter uw voorgevel ligt. Wilt u uw aanbouw volledig in de achtertuin plaatsen? Dan kunt u tot maximaal 4 meter diep bouwen. De maximale hoogte van een aanbouw is 30 centimeter boven de bovenzijde van de eerste verdiepingsvloer met een maximum van 5 meter.
• Vergunningsvrij bijgebouw (schuur/tuinhuis)
  • Bij een vergunningsvrije bijgebouw is het in eerste instantie belangrijk om te weten hoeveel vierkante meter u kunt bebouwen in uw tuin. Meer informatie over het berekenen van de maximale vierkante meters dat u mag bebouwen vindt u in het artikel over vergunningsvrije bijgebouw. De maximale hoogte van een bijgebouw is afhankelijk van het dak. Bij een plat dak is dit 3 meter en bij een kap mag de goothoogte maximaal 3 meter bedragen en de nokhoogte 5 meter. Bij een kap moet de bijgebouw daarnaast minstens 4 meter van de hoofdgebouw (woning) vandaan wordt geplaatst. Dit omdat binnen 4 meter zone de bouwhoogte maximaal 30 cm hoger mag zijn als de bovenkant van de eerste verdiepingsvloer.
• Vergunningsvrij mantelwoning
  • Voor een vergunningsvrije mantelwoning gelden over het algemeen dezelfde regels als bij een bijgebouw. Volgens de wetgeving kunt u een mantelwoning vergunningsvrij bouwen tot maximaal 100 m2. De werkelijke, toegestane per situatie verschillend. Ook hier moet weer de maximale toegestane vierkante meters aan bebouwing in uw tuin berekend worden. Een mantelwoning mag daarnaast maximaal door een huishouden van twee personen bewoond worden.
• Vergunningsvrij gevelaanpassingen
  • Vergunningsvrije gevelwijzigingen gelden vooral voor het veranderen van ramen en deuren. Dit is alleen vergunningsvrij in de achtergevel. U bent dan ook vrij om de raamindeling te wijzigen. Op de voorgevel bent u echter niet vrij om deze keuzes te maken. Als u bijvoorbeeld al uw ramen wilt vervangen met kunststof ramen, kan dit vergunningsvrij zijn. De werkzaamheden moeten dan wel vallen onder ‘normaal onderhoud’. Het uiterlijk van de voorgevel dient identiek te blijven. U moet dus dezelfde kleur, dezelfde indeling van de ramen en dezelfde profilering van de ramen behouden om dit te doen. Wij adviseren hierbij altijd van te voren even contact op te nemen met uw gemeente.
• Vergunningsvrij dakkapellen
  • Een vergunningsvrije dakkapel mag alleen geplaatst worden aan een achterdakvlak of een zijdakvlak dat niet naar het openbaar toegankelijk gebied gekeerd is. Over het algemeen heeft u altijd een dakkapel vergunning nodig voor de voorgevel. In sommige gevallen kunnen echter ook dakkapellen aan de voorzijde vergunningsvrij zijn. Hiervoor moet de bestemmingsplan dit toelaten of moet de woonwijk geen welstandseisen hebben. De eerste voorwaarde is dat het dakkapel een plat dak moet hebben. Gemeten van de voet van het dakkapel, bedraagt de maximale hoogte 1.75 meter. De afstand tussen de dakvoet en de voet van het dakkapel moet tussen de 0,5 en 1 meter zijn. De bovenzijde van het dakkapel moet minstens 0,5 meter onder de daknok liggen. Aan beide zijkanten van het dakvlak moet minstens 0,5 vrij gehouden worden.
• Vergunningsvrij renovaties
  • Als u gaat beginnen aan een renovatie is het slim om van tevoren na te gaan of de werkzaamheden vallen onder ‘vergunningsvrij bouwen’. Gewone onderhoud van uw woning is vergunningsvrij. Denk hierbij aan het moderniseren van uw woning zoals een nieuw interieur ontwerp. Gaat u de woning vergroten, constructieve aanpassingen uitvoeren (doorbraken van dragende wanden) of aanpassingen aan de voorgevel of een andere gevel dat naar de openbaar toegankelijk gebied gekeerd is, dan bent u wel vergunningsplichtig. Ook voor sloopwerkzaamheden bent u normaalgesproken niet vergunningsplichtig, tenzij het gaat om meer dan 10 m3 sloopafval. Dan heeft u in de meeste gevallen een meldingsplicht.
• Vergunningsvrij zonnepanelen plaatsen
  • Vooral nu, met de stijgende energieprijzen worden zonnepanelen steeds interessanter. Het is daarom goed om te weten wanneer zonnepanelen vergunningsvrij geplaatst kunnen worden. Op schuine daken zijn zonnepanelen altijd vergunningsvrij. Dat geldt ook voor een plat dak. Bij platte daken moet echter wel afstand gehouden worden van het dakrand. De minimale afstand is gelijk aan de hoogte van het dakrand. Het is daarnaast wel slim om te kijken of de extra belastingen draagbaar zijn voor uw dak. Hiervoor kan de constructeur een berekening voor u maken. Dit is vooral belangrijk als u zonnepanelen plaatst op bijgebouwen.
• Vergunningsvrij schuttingen en hekken
  • In de meeste gevallen is het plaatsen van een schutting of hek in uw tuin vergunningsvrij. Hier zijn echter wel een aantal regels aan gebonden. Als het gaat om een erfscheiding met uw buren, is het natuurlijk verstandig om samen tot een overeenstemming te komen. De hoogte van de vergunningsvrije schuttingen en hekken bedragen in sommige gevallen 2 meter en in andere gevallen 1 meter. Zo is het toegestaan om op de erfscheiding met uw buren tot maximaal 2 meter hoge erfscheidingen te plaatsen. Dit geldt ook voor de achterzijde van uw tuin. Als het gaat om een hoekwoning met een zijtuin, dat gelegen is aan de openbare weg, gelden andere regels. Op het volledige gedeelte aan zijtuin mag vergunningsvrij een schutting van maximaal 1 meter hoog worden geplaatst. Wilt u toch eer privacy en 2 meter hoge schuttingen? Dan zal u een omgevingsvergunning moeten aanvragen. Meer informatie hierover vindt u in het artikel ‘vergunningsvrije schuttingen en hekken’.

Let wel op dat de regels voor vergunningsvrij bouwen niet voor alle huizen gelden. Bij monumentale gebouwen en beschermde dorpsgezichten de regels vaak strenger zijn. In deze gebouwen kan het zo zijn dat u wel een vergunning nodig heeft. Daarom is het altijd slim om van tevoren contact op te nemen met de gemeente of de vergunningscheck te doen op de website van het omgevingsloket.

Waar moet u op letten bij vergunningsvrij bouwen?

Vergunningsvrij bouwen is fijn omdat het veel vrijheid biedt om uw wensen te realiseren maar het is ontzettend belangrijk om uw verbouwing verantwoord aan te pakken. Dit artikel helpt u met de eerste stap, namelijk wat kan ik wel vergunningsvrij bouwen en wat zijn de regels waar ik rekening meer moet houden. Als u twijfelt, kunt u altijd contact opnemen met uw gemeente. Daarnaast geven wij ook graag persoonlijk advies over uw specifieke situatie. Wilt u binnenkort verbouwen maar weet u niet zeker of alle werkzaamheden vallen onder ‘vergunningsvrij bouwen’? Dan kunt u ons gerust bellen of mailen met uw vraag.

Een ander belangrijk onderdeel is de juiste aannemer vinden voor uw project. Vooral in deze periode waarin bouwbedrijven behoorlijk druk zijn kan dat moeilijk zijn. Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken en deze vast te leggen in een contract. Hier kunnen wij u bij begeleiden. Wij nemen alle eisen en wensen op in het contract om uw gewenste resultaat te garanderen. Wij adviseren daarnaast ook om altijd bouwtekeningen en constructieberekeningen te laten maken indien deze nodig zijn. Zo voorkomt u onduidelijkheden over wat er wel en niet afgesproken was.

Gaat u veel slopen? Dan kan het zo zijn dat u een meldingsplicht heeft bij de gemeente. Dit is vaak het geval bij 10 m3 of meer sloopafval. Voor de zekerheid kunt u de vergunningscheck doen of even contact opnemen met uw gemeente.

Wanneer heeft u wel een omgevingsvergunning nodig?

Nu we behoorlijk uitgebreid hebben gehad over vergunningsvrij bouwen, willen we het ook nog even hebben over de meestvoorkomende vergunningsplichtige werkzaamheden die worden verricht. Als allereerst is het natuurlijk belangrijk om te weten dat aanpassingen aan de voorgevel van uw woning vrijwel altijd vergunningsplichtig zijn. enkele voorbeelden zijn het wijzigen van kozijnen en deuren, het plaatsen van een dakkapel of het plaatsen van een erker. Deze werkzaamheden veranderen het straatbeeld en moeten daarom overwogen worden door de gemeente. Afhankelijk van de welstand van de woonwijk kan de gemeente vrij soepel of juist erg streng zijn met het verlenen van een vergunning.

Constructieve aanpassingen zijn ook veelvoorkomende onderdelen van verbouwingen die vergunningsplichtig zijn. Voor constructieve wijzigingen moet u altijd een omgevingsvergunning aanvragen. De reden hiervoor is erg voor de hand liggend. De gemeente moet simpelweg zeker zijn dat de constructieve aanpassingen de stabiliteit en draagvermogen van uw woning niet negatief beïnvloeden. Enkele voorbeelden zijn bijvoorbeeld het verwijderen van een (deel van) dragende wand, het plaatsen van een opbouw, het maken van openingen in vloeren (bijvoorbeeld voor een nieuwe trapgat) of het maken van een dakterras. Ondanks dat sommige werkzaamheden zoals het plaatsen van een aanbouw vallen onder ‘vergunningsvrij bouwen’, zijn bepaalde werkzaamheden zoals het doorbreken van een deel van de achtergevel dus gewoon vergunningplichtig.

Wilt u uw woning splitsen of juist samenvoegen? Ook dan bent u vergunningsplichtig. Dankzij de grote tekort aan woningen in Nederland wordt er de laatste jaren steeds vaker gekozen voor een woningsplitsing. Hierbij wordt 1 woning gesplitst in 2 of meerdere woningen. De vergunning hiervoor heet een splitsingsvergunning.

Waar kunnen wij mee helpen?

Vergunningsvrij bouwen is leuk, aangezien er relatief weinig beperkingen zijn. Dit zorgt tegelijkertijd wel voor veel opties en keuzes. Daarom helpen wij u graag met advies, zodat u van tevoren precies weet waar u aan begint en wat u kunt verwachten. Daarnaast kunnen wij de benodigde bouwtekeningen en constructieberekeningen maken voor uw eigen archief en voor uw verzekeringsmaatschappij. Tenslotte kunnen wij het gehele project ook begeleiden om de bouwkwaliteit te waarborgen en zeker te zijn van een kwalitatief en mooi resultaat.